W 2009 r. zostało przeprowadzone pierwsze, pilotażowe badanie ankietowe MUS, które opierało się na kwestionariuszu w części wykorzystanym także w późniejszych ankietach; badanie miało na celu umożliwienia porównywania wyników w czasie. Było to pierwsze badanie procesów uczenia się w polskiej administracji centralnej. Brały w nim udział cztery ministerstwa – Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Środowiska i Ministerstwo Infrastruktury. Badanie dało dość pesymistyczny obraz stanu procesów uczenia się w polskich ministerstwach. Zwracało uwagę przede wszystkim na:
– słabo zdefiniowane cele organizacji publicznych, a w konsekwencji niewiedza na temat braków wiedzy potrzebnej do realizacji tych celów;
– atomizację struktur prowadzącą do napięć, rywalizacji i braku synergii wiedzy zdobywanej przez pracowników;
– słabość procesów uczenia się na poziomie organizacji jako całości i ograniczenie procesów doskonalących do czystych działań reaktywnych (gaszenie pożarów).
W związku ze stosunkową inercyjnością polskiej administracji centralnej, raport z badań sugerował wprowadzanie (zamiast szerokiej reformy systemowej) inkrementalnych zmian doskonalących, opartych na działaniach najlepiej uczących się jednostek w ministerstwach, czyli wydziałów. Te zmiany miałyby skupić się na czterech deficytowych obszarach:
– wyznaczania celów działania;
– wprowadzania narzędzi autorefleksji;
– nadanie przełożonym funkcji „promotorów zmian”;
– inwestycji w narzędzia IT.
Z badania MUS2009 wyłania się obraz organizacji dysponujących w miarę dobrymi, choć silnie sfragmentaryzowanymi zasobami na poziomie jednostek i zespołów oraz bardzo słabymi procesami uczenia się, ograniczonymi głównie do operacyjnego wykorzystania wiedzy a więc do korekty bieżących, drobnych kwestii związanych bezpośrednio z pracą specjalistów.
Wyniki prezentowane w raporcie z badania pozwoliły także zaproponować pewne postulaty metodologiczne, dotyczące możliwości analizy zależności przyczynowych, kwestii związanych z kontekstem działania organizacji, konieczności zastosowania ujęcia dynamicznego, potrzeby znalezienia sposobu mierzenia skuteczności organizacji i na tej podstawie wypracowania konkretnych rozwiązań zaradczych. Postulaty te znalazły odzwierciedlenie w udoskonalonej metodologii obecnego projektu MUS.
Link do raportu:
http://www.ewaluacja.gov.pl/Wyniki/Documents/Raport_MUS_4_ministerstwa_2010_05_13FIN.pdf
Poniżej mogą Państwo znaleźć link do pierwszego tomu z cyklu wydawniczego MUS - pt. Jak uczą się organizacje. Model dla administracji publicznej. Jest to nasze pierwsze podejście do opisu metodologii badania MUS oraz podstaw teoretycznych projektu. W książce przedstawiamy też zarys oceny stanu Mechanizmu Uczenia Się w 4 polskich Ministerstwach.
